prof. Bohdan Ciszewski

Urodził się w 1922 r. w Grodnie. Studia wyższe ukończył w 1947 r. na Wydziale Mechanicznym Politechniki Łódzkiej, gdzie wcześniej, bo już w 1945 r., podjął pracę jako asystent w Katedrze Metaloznawstwa. W latach 1947-68 był związany z Katedrą Metaloznawstwa Politechniki Warszawskiej, gdzie w 1956 r. uzyskał stopień doktora nauk technicznych.

W 1958 r. został docentem, tytuł profesora nadzwyczajnego uzyskał w 1964 r., a profesora zwyczajnego w 1970 r. W 1973 r. został wybrany członkiem korespondentem PAN, a w 1986 r. - członkiem rzeczywistym PAN.

Od 1950 r. prof. B. Ciszewski był związany swą pracą dydaktyczną, naukową i organizacyjną z Wojskową Akademią Techniczną w Warszawie. Do 1968 r. pracował równolegle w Katedrze Metaloznawstwa Politechniki Warszawskiej. W latach 1958-79 był kierownikiem Katedry Metaloznawstwa i Technologii Metali WAT, a w latach 1968-75 kierował ponadto Katedrą Technologii Specjalnych na Wydziale Fizyki Technicznej WAT.

Naukowe i zawodowe osiągnięcia prof. B. Ciszewskiego uczyniły z niego czołowego polskiego metaloznawcę w okresie powojennym. Jego oryginalny twórczy dorobek został opublikowany w ponad 130 rozprawach, artykułach i materiałach konferencyjnych, a ponadto znalazł szerokie uogólnienie i odbicie w 8 pozycjach książkowych.

Obszar naukowych zainteresowań prof. B. Ciszewskiego był bardzo szeroki i obejmował obok klasycznych zagadnień metaloznawczych również szereg zagadnień technologicznych z zakresu metalurgii proszków, materiałów magnetycznych oraz wytwarzania monokryształów. Szeroki rozgłos i wysokie uznanie w ośrodkach naukowych zyskały prace prof. B. Ciszewskiego zmierzające do określenia fizykochemicznych podstaw procesów monokrystalizacji korundów, rubinów, krzemu i faz półprzewodnikowych oraz wpływu struktury na właściwości monokryształów.

Z innych prac prof. B. Ciszewskiego odznaczających się wysokim stopniem oryginalności na wyróżnienie zasługują dokonania w badaniach nad technologią, strukturą i właściwościami stopów magnetycznie miękkich, prace nad technologią magnesów Alnico oraz ferrytów barowych i innych.

Warsztat naukowy prof. B. Ciszewskiego cechowała gruntowna specjalistyczna wiedza teoretyczna w zakresie teorii defektów struktury krystalicznej oraz oparta na wieloletnim doświadczeniu i intuicji naukowej umiejętność doboru i stosowania nowoczesnych metod badania materiałów - strukturalnych, dyfrakcyjnych, mikroanalitycznych i innych fizycznych. Wśród 8 opracowań dydaktycznych profesora o szczególnym znaczeniu dla upowszechnienia w Polsce nowoczesnej wiedzy metaloznawczej bardzo dużą popularność i uznanie zyskały podręczniki: "Metalurgia proszków" (1954 r.), "Defekty struktury krystalicznej" (1973 r.) i "Nowoczesne materiały stosowane w technice" (1989 r.). O wysokich walorach prof. B. Ciszewskiego jako pedagoga świadczy fakt, że w 1984 r. został laureatem ogólnopolskiego plebiscytu przeprowadzonego w środowisku młodzieży "Najlepszy nauczyciel i wychowawca młodzieży".

Szczególnie duże są zasługi prof. B. Ciszewskiego w kształceniu kadr polskich metaloznawców w tworzących się po wojnie ośrodkach naukowych Częstochowy, Łodzi, Poznania i śląska. Był wielokrotnie konsultantem oraz recenzentem rozpraw i dorobku naukowego młodych metaloznawców. Był promotorem 37 zakończonych przewodów doktorskich; 14 jego uczniów uzyskało stopień doktora habilitowanego, a 7 ma tytuły profesora.

Duże są też osiągnięcia i dokonania profesora B. Ciszewskiego w organizowaniu i reprezentowaniu nauki polskiej. W latach 1975-80 był zastępcą sekretarza Wydziału IV Nauk Technicznych PAN, a w latach 1981-86 i 1990-93 sekretarzem tego wydziału. Przez kilka kadencji był zastępcą przewodniczącego Komitetu Metalurgii PAN. Przez 17 lat był członkiem Prezydium PAN, a 26 lat - członkiem Centralnej Komisji ds. Tytułu i Stopni Naukowych.

Był przewodniczącym rad naukowych wielu instytutów badawczych - PAN i przemysłowych (IPPT, IPM, IMP, ITME i innych). Był redaktorem serii technicznej Biuletynu PAN, a także członkiem Komitetu Redakcyjnego Archiwum Hutnictwa, Archiwum Nauki o Materiałach i Podstawowych Problemów Współczesnej Techniki. Opublikował 20 prac dotyczących zagadnień organizacji nauki.

Prof. B. Ciszewski miał szerokie zagraniczne kontakty naukowe, szczególnie z uczelniami francuskimi - zwłaszcza z École des Mines w Saint-Etienne, gdzie w 1983 r. był zaproszony w charakterze konsultanta, a ponadto z Instytutem Metalurgii im. Bajkowa w Moskwie, Eidgenossische Technische Hochschule w Zurychu i szeregiem uczelni i placówek naukowych w krajach Europy środkowej i Wschodniej. Był członkiem International Institute for the Science of Sintering (IISS). Za swą działalność w tej organizacji otrzymał w 1979 r. dyplom honorowy.

W 1989 r. Wojskowa Akademia Techniczna w Warszawie nadała prof. B. Ciszewskiemu tytuł doktora honoris causa.

Był odznaczony Krzyżem Kawalerskim OOP, Krzyżem Oficerskim OOP i Orderem Sztandaru Pracy II klasy. W 1990 r. na wniosek Rady Wydziału Metalurgii i Inżynierii Materiałowej Senat Politechniki Częstochowskiej nadał prof. B. Ciszewskiemu tytuł doktora honoris causa Politechniki Częstochowskiej.

Długo można by wymieniać osiągnięcia prof. B. Ciszewskiego. Profesor, mimo tak nieprzeciętnych sukcesów zawodowych, pozostawał zawsze człowiekiem niesłychanie skromnym. Jedną z wielu zalet profesora była jego ogromna życzliwość dla ludzi i wyrozumiałość dla ludzkich słabości. Wielu z nas doświadczyło tego osobiście. Pomógł w życiu wielu ludziom. Przez wiele lat mało wiedzieliśmy o patriotycznej, wojskowej działalności profesora w okresie okupacji. Od 1940 r. działał w konspiracji, początkowo w Związku Walki Zbrojnej, później w 1.Kompanii Karabinów Maszynowych pułku "Baszta" Armii Krajowej. Przez pewien okres wspomagał - w roli instruktora - oddział Batalionów Chłopskich walczący w okolicach Skierniewic, Grójca i w Puszczy Kampinowskiej.

Zmarł 14 kwietnia 1998 r., został pochowany na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie.